Jad kiełbasiany jest silną neurotoksyną produkowaną przez gram-dodatnią bakterię (Clostridium botulinum) w warunkach beztlenowych. Przypadkowe zatrucia jadem kiełbasianym występują po spożyciu zakażonych i niewłaściwie przechowywanych potraw konserwowanych (najczęściej konserwy mięsne, rybne i warzywne).

Sygnały zagrożenia:

• Jednoczesne lub w krótkich odstępach czasu wystąpienie potwierdzonych klinicznie i (lub) laboratoryjnie zatruć jadem kiełbasianym w ilości przekraczającej średnią z ostatnich trzech miesięcy.
• Jednoczesne lub w krótkich odstępach czasu wystąpienie zespołów klinicznych (nie potwierdzonych etiologicznie) objawami przypominających zatrucie jadem kiełbasianym.
• Dokonany atak bioterrorystyczny z użyciem jadu kiełbasianego w innych krajach, szczególnie ościennych.
• Groźba (jawna lub pochodząca z danych wywiadu) ze strony organizacji ekstremistycznych (w tym państw) dokonania ataku bioterrorystycznego z użyciem jadu kiełbasianego.

Źródła zatrucia jadem kiełbasianym w ataku terrorystycznym:

• Pokarmy zatrute jadem kiełbasianym.
• Wdychany aerozol zawierający toksynę botulinową.

Okres wylęgania:

• Po spożyciu pokarmów zatrutych jadem kiełbasianym objawy neurologiczne pojawiają się wcześniej - już w ciągu 12-36 godzin.
• Po narażeniu wziewnym objawy neurologiczne pojawiają się później - po 24-72 godzinach.

Objawy kliniczne zatrucia jadem kiełbasianym:

• Pacjent jest przytomny z zachowanym kontaktem logicznym, bez gorączki.
• Symetryczne porażenia nerwów czaszkowych (opadanie powiek, osłabienie zaciskania szczęk - opadanie żuchwy, trudności w połykaniu i w mowie).
• Nieostre i (lub) podwójne widzenie.
• Symetryczne, zstępujące osłabienie siły mięśniowej (zajęciu ulegają najpierw mięśnie ramion, następnie mięśnie oddechowe, w końcu mięśnie kończyn dolnych).
• Zaburzenia oddychania w wyniku porażenia mięśni oddechowych i opadania głośni.

Działania zapobiegawcze:

• Brak szczepionki przeciw jadowi kiełbasianemu. Dostępna jest immunoglobulina.

Nadzór epidemiologiczny nad osobami chorymi:

• Osoby, u których stwierdzono lub podejrzewa się zatrucie jadem kiełbasianym, podlegają przymusowej hospitalizacji. Wymagane jest stosowanie uniwersalnych środków bezpieczeństwa biologicznego na poziomie BSL-2.
• Chorzy nie wymagają izolacji ani osobnych pokoi w szpitalu.
• Transport chorych nie wymaga szczególnych zabezpieczeń.
• Po wypisaniu ze szpitala pacjenci wracają do swego środowiska bez dodatkowych zaleceń epidemiologiczno-sanitarnych.